Σάββατο 9 Ιουλίου 2011

Μικρές Ιστορίες 18: Μουσική από το Υπερπέραν

Τι κάνουν οι συνθέτες όταν πεθάνουν; Μιας κι ακόμη η Apple δεν έχει λανσάρει το διακοσμικό iTunes ψάχουν να βρουν ένα μέντιουμ για να ποστάρουν τις μετά θάνατον συνθέσεις τους!


Η Rosemary Brown γεννήθηκε στις 27 Ιουλίου του 1916 σε μια οικογένεια πάππου προς πάππου διάμεσων. Όταν ήταν επτά ετών την επισκέφτηκε ένα πνεύμα με ψηλή κορμοστασιά (sic) και μακριά άσπρα μαλλιά και τις είπε ότι θα της υπαγόρευε σπουδαία μουσική από το υπερπέραν και μια μέρα θα την έκανε διάσημη. Όταν έγινε δέκα χρονών είδε μια φωτογραφία του Liszt κι αναγνώρισε το πνεύμα που είχε επικοινωνήσει μαζί της  λίγα χρόνια πριν.

Το ενδιαφέρον στην υπόθεση είναι ότι η Rosemary ούτε είχε κάποιο ιδιαίτερο ταλέντο στη μουσική, ούτε την σπούδασε ποτέ σοβαρά.  Μερικοί αμφισβητούν τα λεγόμενα της περί των μουσικών σπουδών της, άλλοι λένε ότι είχε σπουδάσει επιμελώς μουσική στη νεότητα της αλλά από κάποιο είδος σπάνιας αμνησίας ξέχασε ότι είχε σπουδάσει, οι μουσικές της ικανότητες όμως παρέμειναν άθικτες. Η ίδια και η οικογένεια της αρνούνται τα περί σοβαρών μουσικών σπουδών. Ένας οργανίστας που έμενε κοντά στο σπίτι της αναφέρει ότι με δυσκολία έπαιζε κάποιο τραγούδι στο πιάνο!

Να όμως που το 1964 επανεμφανίζεται ο Liszt κι αρχίζει μια μουσική συνεργασία μαζί της! Ακολούθησαν οι Brahms, Bach, Rachmaninoff, Schubert, Grieg, Debussy, Chopin, Schumann  και Beethoven. Η "υπαγορευμένη" από το υπερπέραν εργογραφία περιλαμβάνει μεταξύ άλλων μια σονάτα του Schubert 40 σελίδων και 12 τραγούδια του, μια Fantaisie-Impromptu σε τρία μέρη του Chopin, δυο σονάτες του Beethoven καθώς και την Δέκατη και Ενδέκατη Συμφωνία του, ημιτελείς κι οι δυο.

Ο κάθε συνθέτης είχε τον δικό του τρόπο να της "υπαγορεύει" την μουσική του. Ο Liszt καθοδηγούσε τα χέρια για λίγα μέτρα μουσικής και μετά αυτή τα κατέγραφε. Ο Chopin της έλεγε τα ονόματα των φθόγγων και μετά της έβαζε τα δάκτυλα στις σωστές θέσεις στα πλήκτρα. Ο Schubert της τραγουδούσε, αλλά δεν είχε πολύ καλή φωνή. Η Rosemary αναφέρει στα ηχογραφημένα σχόλια που περιλαμβάνει το LP που έχω, ότι ο Franz ήταν ένα πνεύμα ευγενικό, μετριόφρoν και πολύ γλυκό στην ομιλία. Ο Bach κι ο Beethoven της υπαγόρευαν απλά τις νότες κι αυτή τις κατέγραφε αμέσως στο πεντάγραμμο. Όπως λέει, δεν μπορούσε να γνωρίζει τι θα προκύψει μουσικά, οι νότες ήταν διάσπαρτες. Όλοι οι συνθέτες επικοινωνούσαν μαζί της στα αγγλικά.

Ενδιαφέρον κατά τη γνώμη μου παρουσιάζει το γεγονός ότι οι συνθέτες του 18ου και 19ου αι. παρέμειναν πιστοί στο εν ζωή ύφος τους και γύρισαν επιδεικτικά την μουσική τους πλάτη στον Schoenberg και τον Varèse...

Όπως είναι φυσικό οι κριτικοί χωρίζονται σ' αυτούς που πιστεύουν ότι πρόκειται για ένα θαυμαστό παραφυσικό φαινόμενο και σ' αυτούς που πιστεύουν ότι το όλο θέμα είναι απάτη. Στο κάτω κάτω ο Liberace κι ο Victor Borges έκαναν το ίδιο πράγμα κι ένας σπουδαστής σύνθεσης περνάει κάποιο καιρό της μελέτης του συνθέτοντας κομμάτια à la manière de... Προσωπικά βρίσκω τα κομμάτια του LP πολύ ενδιαφέροντα αλλά δεν έχω κανένα τρόπο να διαπιστώσω αν είναι του κόσμου τούτου ή προέρχονται από το επέκεινα. Η ιδέα πάντως ότι θα μπορούσα να χρησιμοποιώ το Sibelius και τον iMac μου ακόμη κι όταν θα έχω αναπτύξει θερμοδυναμική ισορροπία με το περιβάλλον με συγκινεί...

Το LP A Musical Seance της Philips περιλαμβάνει τις παρακάτω μεταθανάτιες συνθέσεις:
01. Bagatelle in Eb [inspired by Beethoven]
02. Moment Musical [inspired by Schubert]
03. Impromptu in f [inspired by Chopin]
04. Impromptu in Eb [inspired by Chopin]
05. Jesus Walking on the Water [inspired by Liszt]
06. Grubelei [inspired by Liszt]
07. Valse Brilliante in e [inspired by Liszt]
08. Danse Exotique in F# [inspired by Debussy]
09. Waltz in Bb [inspired by Brahms]
10. Commentary
11. Consolation [inspired by Liszt]12. Swan at Twilight [inspired by Liszt]
13. Reve en Bateau [inspired by Liszt]14. Lament [inspired by Liszt]
15. Jesus at Prayer [inspired by Liszt]
16. Shepherd Piping [inspired by Grieg]
17. Longing [inspired by Schumann]
18. Ballade [inspired by Chopin]

Παίζει η ίδια η Rosemary Brown κι ο Peter Katin.

Στο YouTube με Keyword "Rosemary Brown" μπορείτε να βρείτε αρκετά απ' αυτά τα κομμάτια.

2 σχόλια:

george hatzimichelakis είπε...

Το αστείο είναι ότι κατά μία άποψη και στους εν λόγω συνθέτες κάποιο πνεύμα τους εμφυσούσε τις συνθέσεις τους. Βέβαια αυτοί είχαν σπουδάσει μουσική. Αλλά κατά μία έννοια και το να αντέξεις να σπουδάσεις μουσική χρειάζεται μάλλον …. καθοδήγηση, αν όχι ποδηγέτηση, από το Υπερπέραν. Στην περίπτωση της Rosemary Brown το Πνεύμα στάθηκε γενναιόδωρο. Της γλίτωσε το «ανιαρό» στάδιο της παιδείας….

Αν και έχω κάθε καλή διάθεση (αλλά και μεταφυσικό συμφέρον) να δεχτώ το γενεσιουργό πλαίσιο του συνθετικού της έργου, δεν μπορώ παρά να υπογραμμίσω, υποκύπτοντας στη λογική, ότι πρόκειται –μακράν- για τα καλύτερα program notes που έχω διαβάσει.

ΥΓ 1 Έτσι ή αλλιώς τα ιστολόγια είναι οι σύγχρονες μπουκάλες στον ωκεανό. Και κατά κάποιο τρόπο, θα κατασταθούν, αργά ή γρήγορα, «αυτομνημόσυνα». Τι θα γίνει όταν κάποτε αποφασιστεί ότι πρέπει να καθαρίσουν τις θάλασσες του κυβερνοχώρου; …. Να γιατί είναι αναγκαίο το Πνεύμα…

ΥΓ 2 Στο εξώφυλλο του άλμπουμ, η φωτογραφία δεξιά από το πιάνο, του .... Καρβέλα είναι;

Dimitri Sykias είπε...

Ενδιαφέρον είναι πάντως το γεγονός ότι Mozart, Scriabin, Messiaen και Schnittke μιλούν κι αυτοί, με τον τρόπο του ο καθένας, για "ουράνιο" dicteé!

Για το YΓ2. Ο Liszt στα γεράματά του είχε αυτό το περίεργο look. Brahms και Liszt κακογέρασαν, στα νιάτα τους ήταν ρομαντικά πρότυπα ομορφιάς...